آنچه از شاپور جورکش میماند
تاریخ انتشار: ۸ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۴۳۶۸۲
سیروس نوذری معتقد است، آنچه از میراث و تلاشهای شاپور جورکش باقی خواهد ماند نه شعر او، بلکه مقالات و کتابهای باارزش او در زمینه فرهنگ و هنر ایران است.
این شاعر و منتقد ادبی در پی درگذشت شاپور جورکش در گفتوگو با ایران اکونومیست، اظهار کرد: من و جورکش در اوایل دهه ۱۳۶۰ ارتباط بسیار نزدیکی داشتیم و همسایه دیوار به دیوار بودیم، رفیق و همراه؛ اما در سالهای اخیر به دلیل وضعیت روحی و جسمی که شاپور داشت، ارتباط ما کم شده بود، نهتنها با من که با همه دوستانش.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
او با اشاره به اینکه جورکش فعالیت هنری خود را از تئاتر آغاز کرده بود و آن را بهطور جدی دنبال میکرد، گفت: ازآنجاییکه تئاتر مبنای یونانی دارد، او با خواندن تراژدیها و مطالعات وسیعی که داشت، با اسطورههای یونان و روم بهخوبی آشنا شده بود، و تا پایان عمر ذهنش سرشار از مفاهیمی از این دست بود.
نوذری افزود: بعد از انقلاب با وضعیتی که فعالیتهای تئاتری پیدا کرد، او هم به نوعی تئاتر را کنار گذاشت؛ این اقدام او آگاهانه نبود، بلکه شرایط بهگونهای پیش رفت که نتوانست ادامه بدهد؛ و به شعر گرایش یافت. مطالعات فرهنگی و اسطورهای او، در کنار مطالعه شاعران بزرگ کلاسیک، او را متوجه مسئله بسیار مهم تصوف و عرفان و تأثیر آن بر فرهنگ و تاریخ ایران کرد.
او در ادامه خاطرنشان کرد: جورکش بر این باور بود که عرفان ایرانی یکی از بزرگترین موانع دست یافتن ایران به جامعه مدرن است. او سالها بر این مطلب تمرکز کرده بود. او در کتابهایی که درباره نیما و هدایت («بوطیقای شعر نو» و «زندگی، عشق و مرگ از دیدگاه صادق هدایت») نوشته این مسئله را مطرح میکند. او معتقد بود، نیما یوشیج و صادق هدایت اولین روشنفکران واقعی در عرصه هنر ایران هستند که مسئله مدرنیستم را در هنرشان مطرح کردهاند.
نوذری با بیان اینکه جورکش مسئله عینیتگرایی را در شعر نیما کشف و به آن توجه کرده بود، توضیح داد: عینیتگرایی مسئله کلیدی در آثار نیما است و جورکش از این راه به انتقاد از شاگردان نیما مخصوصاً شاملو میرسد. او معتقد است شاملو و اخوان و دیگران متوجه مسئله مهم دریافت عینیت در آثار نیما، نامهها و شعرهایش نشدهاند و منِ فردی را که محصول رابطه خودمحورانگاری و رابطه مریدی و مرادی و نگاه از بالا به جامعه است، مورد انتقاد شدید قرار میدهد و به همین دلیل و در ارتباط با شاملو برای خود دشمنتراشی میکند.
این شاعر و منتقد ادبی افزود: جورکش منِ فردی و متکلم وحده بودن شاملو را نمیپذیرد و او را در تقابل با عینیتگرایی نیما ارزیابی میکند. این نکته، نکته مهم و بحثبرانگیزی بود که تا به امروز هم قابل بحث و گفتوگو است. اینها مقدمهای بود تا بگویم: شعر جورکش از سویی زیر نفوذ تئاتر است، زیرا با اسطورههای یونانی، رومی و ایرانی به خوبی آشناست و اینها مدام در شعر او حضور مییابند، از سوی دیگر او زبان فرهیخته و مطنطنی را برای شعرش انتخاب میکند که البته سویههایی از تأثیر زبان شاملو در آن دیده میشود. این ویژگیها شعر او را به سمت نوعی پیچیدگی و روایتهای تودرتو و پیچیده میبرد که از نظر من، ارتباطش را با مخاطب دشوار میکند. از نظر منِ شعرخوان و شاعر، پیچیدگی شعر او مانع ارتباط مخاطب با شعرش میشود، به همین سبب فکر میکنم شعر جورکش بهگونهای نیست که در شعر شاعران نسلهای بعد تأثیرگذار باشد.
نوذری با تأکید بر این که نظر شخصیاش را گفته است، افزود: زمانی که جورکش شعر بلند «هوش سبز»ش را برایم خواند، پیش از اینکه انتشار یافته باشد، به او گفتم: شاپور این شعر در نهایت زیبایی و انسجام و تصاویر تودرتویی که دارد، شک دارم بتواند با مخاطب ارتباط ارگانیک برقرار کند. به نظرم مهمترین دستاورد جورکش روح روشنفکرانه، متفکر و متعهدی است که نسبت به تاریخ و فرهنگ ایران دارد.
سیروس نوذری تأکید کرد: درخشانترین بخش فعالیتهای فرهنگی و هنری جورکش را بهعنوان یک روشنفکر متعهد ایرانی میبینم و از این منظر انسان مهمی است؛ زیرا نظریات بکری دارد که پیش از آن در جایی به این گستردگی و دقت مطرح نشده و جورکش بسیار خوب توانسته آنها را توضیح دهد. در دید کلی من آنچه از میراث و تلاشهای او باقی خواهد ماند نه شعر او، بلکه مقالات و کتابهای باارزش او در زمینه فرهنگ و هنر ایران است.
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: شاپور جورکش شاپور جورکش درگذشت شاپور جورکش شعر او
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۴۳۶۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آدمربایی برای ۵۰۰ میلیارد ریال ارز دیجیتال
به گزارش تابناک به نقل از پلیس، سردار علی ولیپور گودرزی گفت: چندی قبل زن جوانی هراسان به اداره یازدهم پلیس آگاهی تهران بزرگ رفت و گفت، سه روز قبل از شهر خود به تهران آمدیم؛ همسرم که نیما نام دارد برای دیدار برادرش از خانه خارج شد، اما دیگر بازنگشت و تلفن همراهش خاموش شد. ساعتی پیش شماره ناشناسی به موبایلم زنگ زد و مدعی شد که همسرم را ربوده است و با تهدید به قتل او برای آزادیاش رمز ارز تتر بهارزش ۵۰۰ میلیارد ریال را درخواست کرد.
رئیس پلیس آگاهی پایتخت ادامه داد: تیمی از کارآگاهان اداره یازدهم پلیس آگاهی وارد عمل شدند و با اقدامات اطلاعاتی پی بردند که نیما قبل از اینکه به دیدار برادرش برود بهخاطر اقدامات پزشکی بهسمت بیمارستان رسول اکرم (ص) رفته بوده است که در آنجا تلفن همراهش خاموش شده است.
وی افزود: تیم جنایی در گام بعدی راهی محل موردنظر شدند و با بازبینی دوربینهای مداربسته اطراف بیمارستان متوجه شدند که ۳ مرد جوان با یک خودروی پژو ۴۰۵ ناگهان جلوی پای نیما توقف کرده و با ایجاد ضربوشتم اقدام به آدمربایی کردهاند که در ادامه هویت یکی از متهمان شناسایی شد.
سردار گودرزی ادامه داد: تحقیقات تکمیلی حکایت از آن داشت که نیما با آدمربایان اختلافات گسترده مالی داشته است و آنها یک دوست مشترک دارند که از درگیری آنها خبر دارد از سوی دیگر اقدامات فنی مشخص کرد خودروی پژو ۴۰۵ در محور خاش به زاهدان تردد کرده است.
این مقام ارشد انتظامی عنوان کرد: کارآگاهان در این شاخه از تحقیقات سراغ دوست مشترک نیما و آدمربایان رفتند؛ او به تیم تحقیق گفت، نیما قرار بود که برای برطرف کردن حل مشکلات مالی که با آدمربایان داشت ۵۰ میلیارد ریال تتر به حساب آنها واریز کند، اما این کار را نکرد و زمانی که آن ۳ مرد جوان از دریافت پول ناامید شدند اقدام به آدمربایی کردند.
وی افزود: در جریان تحقیقات جنایی هنگامی که متهمان متوجه شدند پلیس در یکقدمی بازداشت آنهاست گروگان را بدون دریافت پول آزاد کردند و هرکدام بهسمتی متواری شدند که در ادامه نیما در سلامت کامل با اتوبوس میانشهری به تهران آمد.
رئیس پلیس آگاهی پایتخت خاطرنشان کرد: پس از آزاد شدن گروگان تحقیقات تیم کارآگاهان اداره یازدهم پلیس آگاهی تهران بزرگ برای دستگیری ۳ مرد آدمربا همچنان ادامه دارد.